Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM), bu yıl ilk kez, üniversite adaylarına Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu'nun yanında, meslek seçiminde dikkat etmeleri gereken konulara ilişkin önerilerin yer aldığı bir kitapçık da gönderiyor.
''ÖMÜR BOYU AYNI MESLEK ŞART DEĞİL''
Kitapçıkta, hızlı teknolojik değişimin yaşandığına dikkat çekilerek, insanların ömürlerini tek bir meslekle tamamlama olasılığının azaldığı vurgulandı. Bilim ve teknoloji geliştikçe meslek çeşitlerinin hızla arttığı ifade edilen kitapçıkta, şunlar kaydedildi:
''Bundan 25-30 yıl önce üniversite adaylarına yaşamlarının en önemli kararını vermekte oldukları, meslek seçerken çok dikkatli olmaları gerektiği yönünde uyarılarda bulunulurdu. Gerçi üniversite programlarına öğrenci yerleştirme işlemlerinde puanların ondalık basamaklarındaki ince farkların dahi dikkate alındığı ve bir kere bir programa yerleştikten sonra değiştirmenin zor olduğu bir sistemde hala dikkatli olmak gerekmektedir. Ancak bir kimsenin kendini tanıması oldukça zor olduğu gibi, insanda gelişim ve değişim süreci yaşam boyu devam etmektedir. Ayrıca, insanların çoğu, birden fazla yeteneğe sahiptir.
Bu nedenle bir kişi, bir değil birden fazla meslekte mutlu ve başarılı olabilmektedir. Günümüzde, yaşamın belli bir döneminde birkere verilen ve genellikle değişmeyen bir karar olarak meslek seçimi değil, çalışma ömrünün sonuna kadar süren bir gelişimi ifade eden kariyer gelişimi kavramı üzerinde durulmaktadır.''
''İyi bir üniversiteye gireyim, bölüm önemli değil'' düşüncesinin yanlışlığı vurgulanan kitapçıkta, ''Meslek başarısında, mezun olunan üniversitenin kalitesinden önce kişinin kalitesi etkili olmaktadır. Öğretim kadrosu yetersiz bir bölümün hevesli, çalışkan öğrencisi kendini yetiştirebilir'' denildi.
''GELECEĞİN MESLEKLERİNE DİKKAT EDİN''
''Gençlerin hangi mesleği seçtiği değil, hızlı teknolojik değişime ayak uydurabilmek için ne gibi bilgi ve becerilerle donanmış olduğu önemlidir'' ifadesi yer alan kitapçıkta, gençlerin, böyle bir dünyaya hazırlanmak için kendilerini şu alanlarda yetiştirmeleri önerildi:
• El becerisi ve beden gücünün yerini, giderek beyin gücü almaktadır. Bu nedenle gençlerin matematik ve mantık alanlarında kendilerini iyi yetiştirmeleri, akıl yürütme, yargılama yeteneklerini geliştirici etkinliklere ağırlık vermeleri gerekmektedir. Ezberleme, geçer notla yetinme gibi tutumları benimseyenlerin, gelecekteki değişimlere ayak uydurma şansı zayıftır,
• Elden geldiğince spor, el sanatları, güzel konuşma ve yazma gibi yeteneklerini geliştirmeye önem vermeleri gerekir. Böylece hem gelirini artırabilir, hem de ek bir iş yoluyla değişik becerilerini değerlendirme olanağı bulabilir,
• Geleceğin genci başkalarıyla iletişim kurabilme ve işbirliği yapabilme becerisine sahip olmalıdır. Değişik insanlarla değişik koşullarda çalışabilme esnekliğine sahip olabilme ve yaratıcılık da işyaşamında başarıyı artırıcı kişilik özellikleridir,
• Bir yabancı dil, özellikle İngilizce bilmek, kişinin iş bulma ve gelişme şansını artıracaktır. Bu, özellikle yükseköğrenim görmüş gençler için çok önemlidir.''
''KENDİNİ TANI, SEÇENEKLERİ ARAŞTIR''
Adayın, sağlıklı bir karar verebilmesi için kendini ve meslekleri iyi tanıması gerektiği belirtilen kitapçıkta, adaylara şu önerilerde bulunuldu:
• Aday, önce kendini dinlemeli, geçmişte ne gibi işleri yaparken,nasıl ortamlarda bulunurken mutlu olduğunu, ne zaman gerginlik ve sıkıntı duyduğunu hatırlamaya çalışmalıdır. Böyle bir içe bakış yöntemi, kişiye hangi konuları kolay öğrendiği, hangi alanlarda çalışmakla mutlu olduğu hakkında bir fikir verir.
• Meslekler, eğitim programları ve çalışma yaşamı hakkında bilgi verici kaynaklara ulaşmaya, onları dikkatle izleyip değerlendirmeye çalışmalı, girmeyi düşündüğü bölümlerde verilen eğitim hakkında bilgilenmek için mümkünse oralarda okuyan gençlerle konuşmalı, o alanlardaki eğitimin kendisine sağlayacağı yararlar ile kendisinden beklenenleri karşılaştırmalıdır,
• Başkalarından duyduklarının doğruluğunu, resmi kaynaklara başvurarak sınamalıdır.
• ÖSYM kılavuzunu bizzat kendisi okumalı, anlamadığı yerleri öğretmenlerine sormalıdır. Kılavuz, aday ile ÖSYM arasındaki anlaşma metni sayılır. Kişi bu dokümanın kendisiyle ilgili bölümlerinin okunmasını başkalarına bırakmamalı, kulaktan dolma bilgilerle hareket etmemelidir.