Okul öncesi yıllar çocuğun yaşamında gelişim hızının yüksek olduğu ve çocuğun kişiliğinin biçimlendiği en önemli yıllardır. Bu yılların önemi tartışılmaz bir gerçektir. Çocuğun kişiliğinin temel yapısı bu dönemde oluşmaktadır.
Br dönemde oluşan temel kişilik, çocuğun yaşamının her devresinde etkili olacaktır. Yaşamında insanlarla ilişkilerinin ne düzeyde olacağını, taşıyacağı korkuları, tepkileri, olaylar karşısındaki tutumu, içe kapanık mı, yoksa dışa dönük mü olacağı bu dönemde belirlenecektir.
Okul öncesi dönemin kişilik özelliklerini ve önemini çok iyi kavrayarak değerlendirmeli, vereceğimiz eğitimi bu yönde oluşturarak ona göre davranmalıyız. Çocuklarımızı geleceğe arzu ettiğimiz şekilde hazırlayabilmemiz, bu dönemi verimli olarak değerlendirmekle mümkündür.
Bu dönemde çocuklarımızla etkili bir iletişim kurmalı, fiziksel, ruhsal gereksinimlerini karşılamalı, zihinsel uyarımlarla beslemeli, onlara nitelikli, yeterli zaman ayrırmalı. Sevgimizle güven oluşturmalı ve bu şekilde onlara mümkün olduğunca katkıda bulunmalıyız.
Muhakkak ki çocuk yetiştirmek güç, karmaşık ve yorucu bir iştir. Ancak bu zorluklara bilgi, sevgi ve akılcılıkla yaklaşırsak bu çabalar bizlere büyük haz veren bir uğraş haline dönüşür.
Biyolojik Gereksinimlerin Doyurulması
Okul öncesi dönemde çocuğunuzun en önemli biyolojik gereksinimi, kasların geliştirilmesidir. Çocuğunuz enerjisini tüketme itisindedir. Bu, doğal bir biyolojik itidir. Bu nedenle, koşar, atlar, tırmanır, sürekli hareket halinde, sürekli kıpır kıpırdır.
Anne-babalar, biyolojik yönden daha içe dönük yaşta oldukları için, genellikle çocuğun bu dinamik biyolojik gelişimini yeterince değerlendiremez ve anlayışla karşılayamazlar.
Okul öncesi dönemdeki çocuğu bir biyolojik fabrika olarak düşünün. Çocuk yiyecek biçimdeki hammaddeyi alır ve enerji üretir. Bu enerjinin de tüketilmesi gerekir. Bir psikolog şöyle bir deney yapmış; 4-5 yaşlarındaki bir çocuğun bahçede oyun oynadığı sırada filmini çekmiş ve sonra bu bir saat süren filmi futbolcuya seyrettirerek, çocuğun yaptığı hareketleri terkrarlamasını istemiş. Futbolcu bir saatin sonunda bayılıp kalmış.
Çocuğun biyolojik ihtiyacını karşılamak için ona gerek ev içinde, gerek evin dışında büyük oyun alanları ve oyun araçları sağlamamız gerekir. Böylece çocuğunuz enerjisini boşaltma olanağını elde edecek, büyük ve küçük kaslarını kullanma ve kontrol etme yetisini geliştirecektir. Çocuklarımızın hareket etmek, enerji tüketmek gereksinimi ile bizim kafamızdaki dinlemek isteğimiz çelişebilir. Çocuk enerjisini tüketmek için yapıcı yollar bulamadığı zaman, bu enerjiyi yıkıcı bir yoldan boşaltmaya yönelecektir. Okul öncesi dönemde sessiz ve uslu durmaya zorlanmış bir çocuk, okula başladığı zaman arkadaşlarıyla olumlu ilişkiler kuramayacaktır. Çünkü okul oyunları ve sporları için gerekli kas kontrolü ve koordinasyonuna sahip olmayacaktır.
Dahası, hareket kontrolü, çocuğun daha sonraki zeka gelişiminde, örneğin okumasında etken rol oynayan bir unsurdur. Çocuklardaki kas kontrolü iki temel etmenden oluşur. Yanlar ve yönler işin, önemli ve zor yanı yansal ve yönsel kavramların doğuştan olmayıp, sonradan öğrenilmesi gerektiğidir. Bunlar da ancak çocuğumuzun tırmanmasıyla, koşmasıyla, emeklemesiyle, takla atmasıyla öğrenilebilir. Yansal kavramları oluşmamış bir çocuk, kelime ve harfleri öğrenmekte zorluk çeker. Örneğin "d" harfi ile "b" harfi arasındaki tek fark yansaldır.
Anne-baba ile okul öncesi yaştaki çocuk arasında yakınlık kurmaya yarayan ve aynı zamanda çocuğun biyolojik gereksinimlerinin sağlanmasına olanak getiren şu birliktelikler sayılabilir; kamp gezileri, deniz kenarı, çocuk parkları, evdeki oyunlar. Önemli olan bu dönemdeki çocuğunuzun gelişimine yardımcı olmanızdır.