Platon'un "Protagoras" diyalogunda Sokrates Protagoras'a "Senin derslerin nasıl bir fayda sağlıyor?" diye sorar ve ondan şu cevabı alır; "Evine daha iyi bir halde döneceksin". Ancak felsefe insanı soru-cevap, anlama ve sorgulama sürecinin içine çektiğinden bir taraftan da kafaları karıştırır, hatta bir süre huzursuz eder; bu nedenle Sokrates konuştuğu insanları "çarpan balığı" misali sersemlettiğini söyler.
Felsefedeki fikirler ancak farklı görüş ve kanaatlere duyarlı olarak ve özellikle onlara ihtiyaç duyarak gelişir. Nitekim felsefe evrensel iş birliğine son derece açıktır. Karşılıklı yeniden değerlendirmelerle sorunlar her defasında daha da açıklığa kavuşturulur, daha doyurucu sonuçlara varılır. Felsefi anlamda hoşgörü bir kayıtsızlık, bir başıboşluk, şahsiyetten fedakârlık değil; bilgileri, doğruları tüm dünya ile paylaşmaktır.
Felsefe; evreni, insanı ve değerleri anlamak amacıyla sürdürülen en geniş bir araştırma, birleştirici bir açıklama gayretidir, farklı kanaatleri kabul etmese bile en azından onları anlamaya çalışır. Amacı güvenilir bilgiyi elde etmek olduğundan bir son başvuru mahkemesi olarak da tanımlanan felsefe, kesin anlamını Platon ve Aristoteles'in düşünceleriyle kazanmıştır. Platon'a göre felsefe; var olanlara ilişkin doğru bilgiye varmak için düşüncenin yöntemli olarak çalışmasıdır ve ideaların bilgisi felsefe bilgisidir.
Aristoteles ise felsefeyi, varolanın ilk temellerini ve ilkelerini araştıran bir bilim, kısaca bir ilkeler bilimi olarak tanımlar; o, ontolojiye ilk felsefe der.
İşte, ruhu karanlıktan aydınlığa çevirme, yani eğitim (paideia), Yunanlılarda İlk Çağ boyunca felsefe ile bir bütünü oluşturmuş; felsefe, eğitimin hem aracı hem amacı olmuştur. Başka deyişle gerçekliğe ilişkin kavramlara ulaşma çabası felsefi bir etkinliktir. Kavram dış dünya ile ilgili objelere ilişkin bir bilgi olup, düşüncenin ürünüdür. Söz gelimi, "insan" kavramına ulaşmak için tek tek insanların taşıdığı ortak niteliklerden hareket edilir. Kavramlara, var olana ilişkin izlenimler sonucunda ulaşılır. Felsefe kavram üretme sanatıdır. Filozof kavramı keşfeder, onun üzerinde düşünür,
DERLEYEN...EDİTÖR
İletişim:[email protected]