Yazar: admin 2012-04-05Kategori: Koçluk2721 kere okundu Yorum yap
Günümüzde çalışma yaşamı oldukça hız kazandı. Bu hızlı iş yaşamı, geleceğin yöneticilerini yetiştirmek için yeni arayışları da beraberinde getirdi. Akıl hocalığı olarak da adlandırılan mentorluk de bunlardan biri. Ülkemiz'de özellikle büyük ölçekli şirketlerde kullanılmaya başlayan sistem, yurtdışında oldukça yaygın.
İş yaşamının yüksek tempolu çalışma zorunluluğunun, aşırı iş yükü gibi sorunların yaşanması sebebiyle çalışanlarda motivasyonun azalması, performansın düşmesi, gibi problemleri de beraberinde getiriyor. Sorunlar, kariyer planlaması yapmanın ve geleceğin yetkin yöneticilerini yetiştirmenin önemini artırdı. Farklı nesillerden bireylerin aynı çatıda çalıştığı gerçeğiyle yüzleşen işletmeler geleneksel kariyer modellerinin yeterli olmadığını, yeni modellerin uygulanması gerektiğini anladı. Bu gelişmeler de mentorluk yani akıl hocalığının gelişiminde büyük rol oynadı.
Sözlük’teki anlamıyla mentor terimi, 'akıllı ve güvenilir öğretmen veya kılavuz' olarak tanımlanıyor. Kurumlarda mentorlar yani akıl hocaları; aynı veya üst kademedeki deneyimli ve güvenilir akıl hocalarıdır.
Mentorluk; kurumlarda daha deneyimli bir üyesi ile daha az deneyimli bir üyesi arasında yaşanan bire-bir ilişkidir. Destekleyicilik, koçluk, öğretmenlik, koruyuculuk ve akıl öğretici ilişkiler bütünüdür. Temel amaç; daha az deneyimli kişinin kişisel ve profesyonel gelişiminin sağlanmasıdır. İçerdiği anlama göre terimin ülkemizde 'akıl hocası' olarak kullanılmasının yerinde olduğunu düşünüyorum.
Mentorluk ilişkisi yönetici-çalışan veya yönetici-yönetici arasında yaşanabilir. Genellikle mentorluk ilişkileri daha yaşlı ve deneyimli yöneticiler ile daha genç ve kariyerine yeni başlayanlar arasında gerçekleşiyor. Özellikle orta kademe yöneticilerin kariyer gelişiminde mentor’un desteğine daha fazla ihtiyaç duyulmaktadır
Mentorluğun geleneksel usta-çırak ilişkisine benzediğini ve bu ilişkinin dışarıdan bir profesyonel danışman aracılığıyla yürütülmesinin sağlıklı olur. Bu ilişki, işletmenin deneyimli ve uygun üyeleri tarafından gerçekleşmelidir. Her yöneticinin mentorluk olması uygun olmayabilir. Yöneticinin bu rolü oynayabilecek bilgi, beceri ve kişilik yapısına sahip olması gereklidir. Potansiyel yöneticilerin belirlenmesi için davranışsal ölçümler önemlidir.
Yöneticilerin altı davranış boyutunda hangi koçluk ve mentor’un davranışlarını sergileme potansiyeline sahip olduklarını ölçtüğünü ve ayrıca, koçluk ve mentorluk yapan yöneticilerin de performansını ölçmeye yardımcı olur.
Koçluk ve mentorlukle ilgili bilimsel araştırmalar hakkında veriler
Birinci sonuca göre; yönetici takip ve kontrol odaklı davranışlar sergilediğinde mentorluk yapma potansiyeli azalıyor. İkinci sonuca göre ise; koçluk ve mentorluk yaklaşımı geleneksel liderlik anlayışlarının hiçbiri tarafından tam anlamıyla karşılanmamaktadır. Benim önerim Türk kültürü ve işletme kültürünün özellikleri ve sektörel farklılıklar dikkate alınarak koçluk ve mentorluk uygun liderlik tiplerinin geliştirilmesi gerektiği.
Günümüzde geleneksel mentorluk ilişkileri dışında belirli amaca yönelik yaklaşımların da geliştirilmeye başladığını ve özellikle kariyere uyarlı mentorluk ilişkilerinin önem kazandı. Kurumlarda kariyer danışmanı olarak kıdemli yöneticiler rol oynamaya başladı. Geleneksel mentorluk uzun vadeli, çoğunlukla bireyin bir üst düzey yöneticiden yardım aldığı bir ilişkidir.
Kariyere uyarlı mentorluk ise; kısa vadeli olarak bireylere sunulan, çok yönlü gelişimsel bir ilişkidir. Mentorluk ilişkileri, kariyer gelişim sürecinin her aşamasında bireysel ihtiyaçların düzeyi ve örgütsel koşullar dikkate alınarak gerçekleştirilmelidir. Kariyerinin sonuna gelen yöneticiler ise, kariyer ortasını yaşayan çalışanlara mentorluk hizmeti verebilir.
Kurumlarda koçluk ve mentorluk sistemleri ile çalışanların yetenek ve potansiyelinden daha fazla yararlanılabilir. Dünyanın her yerinde bu sistemlerin öneminin artıyor. 1980'lerden itibaren Amerika'da faaliyet gösteren işletmelerin mentorluk sistemi kurma çabalarında olağanüstü bir artış görüldü. Mentorluk sistemi elektronik ortama bile taşındı. 'Elektronik mentorluk ' olan E-Mentoring sistemleri kurulmaya başladı. Ülkemizde de bazı büyük ölçekli kurumlar bu sistemi başarılı bir şekilde kurmuş ve halen uyguluyor. Bu işletmelerde mentorluk olmaya uygun yöneticiler seçiliyor, özel eğitimlere gönderildikten sonra yetiştirecekleri kişiler belirleniyor ve mentorluk ilişkileri başlatılıyor.
Sonuç olarak; mentorluk bir kariyer geliştirme aracıdır ve kariyer yönetim sürecinde önemli bir yere sahiptir. Böylece işletme kritik performans alanlarını tanımlayabilir, kariyer yollarını oluşturabilir ve insan kaynaklarının altyapısı güçlendirebilir.
Koçluk Ve Mentorluk Eğitimleri ile ilgili detaylı bilgi için 0(232) 422 59 54 numaralı telefondan yada buraya tıklayabilirsiniz.